II Światowy Kongres Polaków w Pałacu w Wilanowie
4 listopada 2024 roku, w Muzeum Króla Jana III w Wilanowie, odbył się II Światowy Kongres Polaków. Wydarzenie przyciągnęło ponad 300 uczestników, w tym przedstawicieli rządu, dyplomatów, naukowców, artystów, prawników, lekarzy i dziennikarzy zaangażowanych w działania na rzecz Polski. Patronat nad Kongresem, któremu przyświecało hasło „Strategia dla Polski ponad podziałami" - objął Marszałek Województwa Mazowieckiego Adam Struzik, który na Kongresie został uhonorowany prestiżową nagrodą Złoty Laur Polonusa za szczególne zasługi w integracji środowisk polonijnych i promowaniu współpracy między Polakami w kraju i za granicą.
Celem tegorocznej edycji Kongresu było omówienie kluczowych wyzwań, przed którymi stoi Polska oraz zacieśnienie współpracy między Polakami w kraju i za granicą. Podczas obrad poruszono tematy związane z gospodarką, kulturą, medycyną, edukacją prawną oraz mieszkalnictwem.
Obrady otworzyła prezes Światowego Kongresu Polaków dr Krystyna Krzekotowska wraz z głównym koordynatorem i ekspertem ds. gospodarczych ŚKP Markiem R. Wolskim i śpiewakiem Leonidem Kunickim, zapraszając uczestników do odśpiewania polskiego hymnu. Po hymnie, Marek Wolski przedstawił główne założenia idei Światowego Kongresu Polaków, po czym poprosił księdza prałata Józefa Maja o modlitwę a zebranych gości o uczczenie minutą ciszy zmarłych działaczy niepodległościowych na emigracji i w kraju oraz współinicjatorów ŚKP: św.p. mec. Jerzego Krzekotowskiego oraz I prezesa Stowarzyszenia ŚKP św.p.mec. Stefana Hambury.
Marszałek Adam Struzik podkreślił znaczenie budowania jedności Polaków na całym świecie i pogratulował inicjatywy zorganizowania Kongresu. Na ręce Zarządu ŚKP spłynęły listy gratulacyjne m.in. od Wicepremiera i Ministra Cyfryzacji dr. Krzysztofa Gawkowskiego, dr. Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi dr. Czesława Siekierskiego. Nadszedł również z Francji od polskiej pisarki i działaczki społecznej, propagatorki kultury polskiej we Francji, Marguerite Świrczewskiej piękny list, który odczytała Hanna Kielich-Rainka, redaktor naczelna Fenomen POLSKA.
Kulminacyjnym punktem otwarcia było wręczenie statuetek Złoty Laur Polonusa. Nagrody te przyznawane są osobom i instytucjom, które w szczególny sposób przyczyniły się do promowania polskości oraz budowania pozytywnego wizerunku Polski na arenie międzynarodowej. W tym roku na podstawie decyzji Kapitułu Światowego Kongresu Polaków nagrodę otrzymali:
• Marszałek Województwa Mazowieckiego Adam Struzik - za długoletnią działalność na rzecz jednoczenia Polaków oraz promowanie współpracy międzynarodowej.
• Prof. Tadeusz Kurek, artysta plastyk - za wybitne osiągnięcia artystyczne wspierające polskie dziedzictwo kulturowe.
• Joanna Bobel, Polka z Holandii, swoją inicjatywą wykraczająca daleko poza granice jednego kraju - za działalność promującą ideę pokoju i miłości na świecie oraz za wsparcie inicjatyw budujących porozumienie i współpracę między Polakami z rożnych stron świata.
Joanna Bobel, znana jako „Doktor Miłość", prowadzi autorski kurs przemiany życia w celu wyzwolenia z wszelkiego cierpienia emocjonalnego.
 
Kongres przebiegał w pięciu sesjach plenarnych, każda z nich skupiała się na odmiennych aspektach współpracy i wsparcia Polaków:
Jeszcze przed pierwszą sesją przedstawiono opracowanie „Badania i projekty dotyczące Polonii na świecie". A więc dr Robert Wyszyński (socjolog), zaprezentował wyniki badań dotyczących Polaków za granicą. Romuald Starosielec omówił Projekt Wielki Powrót, który koncentruje się na wsparciu Polaków powracających do kraju. Jacek Gancarson podsumował dorobek Światowegiy Kongres Polaków, w tym opracowanie i uporządkowanie ej i przez Światowe dokumentacji polskich organizacji niepodległościowych w Szwecji począwszy od XIX wieku.
Po tych wystąpieniach dalszą dyskusję poprowadził Hubert Gorczyca (Norwegia), który zaprosił jeszcze do rozmów dr. Kazimierza Krawczyka (Norwegia), prof. Włodzimierza Osadczego (KUL) oraz Włodzimierza Szczepaniaka (Ukraina).
Panel 1. Kultura bez granic jako fundament więzi Polaków
Moderator: prof. Artur Krajewski (Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie).
Paneliści: Grzegorz Jędrasik (Dyrektor TVP Polonia), Paweł Jaskanis (dyrektor Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie ), Kajetan Igor Kamiński (Teatr Kamienica), dr Dariusz Kaczanowski (samorządowiec), Włodzimierz Preyss (reżyser), Michał Orzechowski (dziennikarz, twórca), Lilien Anet Brzezik, Izabela Kopeć (śpiewaczka operowa, radna dzielnicy Wilanów), Jakub Lipski (Fundacja Arca), Magdalena Wędlikowska (artystka malarka).
Kluczowymi tematami dyskusji były:
Rola kultury i sztuki w budowaniu więzi pomiędzy Polakami w kraju i za granicą.
Znaczenie mediów, takich jak TVP Polonia, w promowaniu polskiego dziedzictwa kulturowego.
Przykłady sukcesów współczesnych artystów polskich i ich wkład w szerzenie polskiej kultury za granicą.
Panel 2. Wyzwania gospodarcze wobec światowych regulacji klimatycznych
Moderator: Marek Rafał Wolski (ekspert ds. gospodarczych ŚKP).
Paneliści: Marek Lachowicz (ekonomista), Marcin Piechocki (adwokat), Kazimierz Zdunowski (prezes Polsko-Białoruskiej Izby Gospodarczej), Sylwester Szafarz (dyplomata), prof. dr. hab. Jacek Tomkiewicz (dziekan finansów i ekonomii Akademii Koźmińskiego).
Dyskusja toczyła się wokół takich tematów jak:
Opracowanego raportu Drapieżny Zielony (Nie) Ład, który powstał na zlecenie NSZZ „ Solidarność" opracowany przez kilkunastu polskich naukowców.
Dostosowanie polskiej gospodarki do wymagań międzynarodowych regulacji klimatycznych.
Możliwości innowacyjnego wykorzystania technologii w celu zmniejszenia emisji dwutlenku węgla.
Międzynarodowa współpraca w zakresie finansowania i wdrażania zielonych technologii.
Wyzwania dla sektora rolniczego w kontekście zrównoważonego rozwoju.
Panel 3. Doskonalenie ochrony zdrowia i profilaktyka zdrowotna oraz zarządzanie ochroną zdrowia
Moderator: Dr Mieczysław Błoński (wiceprezydent Uczelni Łazarskiego).
Paneliści: prof. Wiesław Jędrzejczak (onkolog), prof. Kazimierz Kwiatkowski (USA), Maciej Niepogodziński (projekt „8 Minut dla Zdrowia"), Elżbieta Maja Komorowska, prof. Piotr Religa (Sztokholm).
Kluczowymi tematami debaty było:
Wdrażanie innowacyjnych metod diagnostyki i leczenia.
Znaczenie profilaktyki zdrowotnej w poprawie jakości życia.
Współpraca międzynarodowa w zakresie badań medycznych.
Panel 4. Prawo, edukacja prawna ponad podziałami, lepsza ochrona prawna polskich obywateli
Moderator: dr Krystyna Krzekotowska.
Paneliści: dr Marek Woch (samorządowiec), prof. Krystyna Leśniak-Moczuk (Uniwersytet Rzeszowski), radca prawny Aleksandra Włodarczyk, mec. Jolanta Stępień, mec. Marzena Czaja, Łukasz Salwarowski ( prezes Stowarzyszenia MANKO, Głos Seniora) oraz Nadija Hinderer (Kancelaria Prawnicza TEMIDA; Polska, Ukraina).
Wielkie wrażenie zrobiło na uczestnikach Kongresu wystąpienie prawniczki i przedsiębiorczyni Nadii Hinderer, która w udzielonym jej głosie wypowiadała słowa płynące prosto z serca o pozytywnych relacjach polsko-ukraińskich w swojej pracy zawodowej i przyjacielskich kontaktach z Polakami. Wstając, wyraziła wdzięczność za pomoc, jakiej udzielili i nadal udzielają Polacy obywatelom Ukrainy. Po symbolicznym geście ukłonu i słowach chwytających za serce - niektórzy nie kryli łez wzruszenia.
Panel 5.
„Mój dom, moja ojczyzna" - sytuacja na rynku mieszkaniowym i szanse na powrót Polaków do kraju
Moderator: prof. Ryszard Strzelczyk (Uczelnia Łazarskiego).
Paneliści: Irena Buczyńska (wieloletni syndyk), Marek Janik (przedsiębiorca zw. z rynkiem nieruchomości w Hiszpanii), Zbigniew Lisiecki (Stowarzyszenie Dekretowiec), dr Krystyna Krzekotowska (Uczelnia Łazarskiego), dr Christofer Musialik (PW, ekspert ds. nauki ŚKP, Niemcy) oraz Anita Florek-Wójtowicz (radna miasta Paryża), która wyraziła pochlebną opinię o swoich rodakach: „ My Polacy jesteśmy pracowitym narodem o wysokich kwalifikacjach. Jesteśmy też zaradni, dlatego problem niedostępności lokali mieszkalnych nie dotyczy nas aż tak bardzo jak innych narodowości. Jednak widząc, jak zmienia się struktura społeczna i powolny zanik klasy średniej w Polsce, trzeba szukać nowych rozwiązań w dostępie do mieszkań na większą skalę. Rozwiązaniem, podobnym do tego w Paryżu, mogą być mieszkania z czynszem dostępnym także dla mniej zamożnych osób."
W omawianych tematach poruszono m.in.:
Sytuację na rynku mieszkaniowym w Polsce i za granicą.
Powroty Polaków z emigracji oraz warunki mieszkaniowe, które mogą zachęcić Polonię do powrotu.
Podsumowaniem kongresu były wnioski i rekomendacje, i tak w dziedzinie kultury i edukacji zaapelowano o zwiększenie wsparcia dla instytucji promujących polskie dziedzictwo kulturowe za granicą. Zaproponowano wprowadzenie nowoczesnych metod nauczania języka polskiego, zwłaszcza wśród młodzieży polonijnej.
W temacie gospodarki i powrotu Polaków widzi się potrzebę wprowadzenia programów ułatwiających powrót Polaków do kraju, szczególnie w zakresie mieszkalnictwa i wsparcia prawnego.
Po dyskusjach w temacie medycyny i prawa podkreślono znaczenie międzynarodowej współpracy w zakresie zdrowia oraz zapewnienie Polakom za granicą odpowiedniej opieki medycznej i prawnej.
Wydarzenia towarzyszące, wystawcy
Atrakcją dnia była wystawa „Portrety sławnych Polaków" autorstwa artysty plastyka prof. Tadeusza Kurka, który był jednym z laureatów przyznanej nagrody - Złoty Laur Polonusa - za całokształt działań na rzecz Polonii. „To dla mnie wielki zaszczyt i wyróżnienie. To nagroda, która daje mi dużo satysfakcji ze względu na jej międzynarodowy charakter i znaczenie dla środowisk polonijnych" - mówił laureat.
Na jednym ze stoisk Kongresu Jan K. Cygan obdarowywał gości „Cudowną konopną doniczką". „Te doniczki powstają, aby je potem osobiście pomalować i w ten sposób spełniać swoje marzenia." - objaśniał wystawca. Na okoliczność Kongresu pomysłodawca ozdobił doniczki logiem ŚKP. Cudowne doniczki wraz z rozdawanymi gościom magnesami - metalową Mapą_Polski_3 D (z umieszczoną na odlewie naklejkę z logo II Światowego Kongresu Polaków), które dostarczył producent, firma MITFORM, były i będą pięknymi pamiątkami, które pozostaną na długie lata z uczestnikami Kongresu. Będą przypominać wspólnie mile spędzony czas.
Uroczysty koncert wieczorny zakończył obrady II Światowego Kongresu Polaków, stanowiąc niezwykłą okazję do podkreślenia roli kultury i muzyki w integracji Polaków na całym świecie Przyciągnął on uwagę uczestników wydarzenia, oferując im niezapomniane przeżycia artystyczne i emocjonalne. Wystąpili znakomici artyści:
• Zuzanna Janik, młoda dobrze zapowiadająca się solistka, uczestniczka programów The Voice of Poland TVP i The Voice Kids TVP.
• Leonid Volodko Kunicki, który pochodzi z polskiej rodziny osiadłej na Kresach. Poeta i tłumacz języka francuskiego i angielskiego, występuje jako solista, wokalista, autor muzyki i tekstów, wykonawca własnych utworów w różnych językach. Od 2007 roku mieszka i pracuje w Warszawie. Jest autorem dramatów, m.in. Les parles noires ont leurs lois (1987) i Wina moich win (2005). Autor płyty „The land of the living - Ziemia żywych". Piosenki A`child - Bądź jak dziecko i L`oeil de cheval są swego rodzaju modlitwą, opowiadającą o miłości do bliźniego, o szacunku dla Wszechświata jako najpiękniejszego dzieła Stwórcy.
• Anna Maria Adamiak to wybitna polska wokalistka operowa, operetkowa i musicalowa, a także aktorka, pedagog i muzykoterapeutka. Zdobyła liczne nagrody na międzynarodowych konkursach wokalnych i interpretacyjnych, współpracując z orkiestrami, zespołami i instrumentalistami zarówno w Polsce, jak i za granicą. Jej repertuar obejmuje utwory od muzyki barokowej po współczesne kompozycje.
• Zespół wokalny APOZA, który jest to zespołem grupy teatralnej Elżbiety Zapendowskiej. Swoimi licznymi występami stworzyli ponadpokoleniową więź emocjonalną w wielu podwarszawskich miejscowościach, takich jak Serock i okoliczne miasteczka.
• Zespół BroCat, z dynamicznym repertuarem muzyki folkowej i popowej, zaprezentował pełne energii utwory, które były doskonałą okazją do połączenia tradycji z nowoczesnością. Ich występ zyskał entuzjastyczne przyjęcie publiczności, szczególnie wśród młodszych uczestników Kongresu, dla których zespół stanowił most między współczesnymi brzmieniami a polskimi korzeniami.
Koncert poprowadzili: Irena Buczyńska i Marta Lewandowska.
II Światowy Kongres Polaków okazał się znaczącym wydarzeniem, które przyczyniło się do integracji Polaków na całym świecie. Honorowy patronat Marszałka Adama Struzika dodał prestiżu wydarzeniu, a wyróżnienie Marszałka Laurem Polonusa podkreśliło zaangażowanie władz samorządowych w rozwój relacji między Polonią a Polską.
Serdeczne podziękowania kierowane są do wszystkich uczestników, prelegentów i organizatorów, a szczególnie do Muzeum Pałacu w Wilanowie za gościnność oraz wsparcie w realizacji wydarzenia.