dr Krystyna Krzekotowska kandydat do Sejmiku Województwa Mazowieckiego w DEBACIE OBYWATELSKIEJ W KAMPANII SAMORZĄDOWEJ Warszawskiej i Mazowieckiej Wspólnoty Samorządowej

dr Krystyny Krzekotowskiej w debacie obywatelskiej toczącej się w kampanii samorządowej zajmowała stanowiska we wszystkich najważniejszych dla mieszkańców sprawach.

Równie bogaty jest dorobek WARSZAWSKIEJ I MAZOWIECKIEJ WSPÓLNOTY SAMORZĄDOWEJ

PODSUMOWANIE tego DOROBKU nie jest łatwe.
Można tylko w syntetyczny sposób przedstawić wybrane wątki tej bardzo wszechstronnej debaty, jaka w wielu formach prowadzona była w tej kampanii.
Szczególnie atrakcyjne były wątki debaty przy wykorzystaniu Internetu, toczące się tak intensywnie zwłaszcza dzięki blogom zamieszczonym na stronie Mazowieckiej Wspólnoty Samorządowej.
Ważne jest akcentowanie pozytywnych elementów debat obywatelskich, zwłaszcza jeżeli dotyczą żywotnych spraw obywateli.
Chodzi wszak o to, aby postulaty Obywateli były realizowane po zakończeniu kampanii.
Niezbędnym warunkiem ku temu jest wdrożenie nowoczesnych metod przyjaznego obywatelom zarządzania miastem wspólnie z obywatelami i dla obywateli.

I. Przyjazne obywatelom zarządzanie miastem

Przemiany dokonujące się w Europie wymagają nowych instrumentów, które dotychczas w Polsce nie były stosowane. Chodzi o europejską strategię zarządzaniem miastem. Polega ona na silnym powiązaniu z miastem kompetencji i zaangażowania obywateli. To stwarza i buduje struktury i więzi między odbiorcami pomocy socjalnej i zapewnia bezpieczeństwo socjalne.

Niestety ta strategia, choć jest intensywnie wspierana funduszami europejskimi, nie znalazła dotąd w Polsce zastosowania.
Należy domagać się, a by w Polsce została wprowadzona ta strategia dla dobra mieszkańców, aby zaspokoić potrzeby socjalne, a zarazem włączyć obywateli do wspólnego działania na rzecz realizacji tej idei i dokonania przełomu.
Mieszkańcy są bowiem ekspertami w odniesieniu do osiedli w których zamieszkują.
Oni najdokładniej znają swoją sytuację w osiedlu. Oni wiedzą co jest potrzebne i ich projekty są tańsze w realizacji aniżeli te, które tworzy sama administracja.

Dla zwiększenia partycypacji Obywateli należy popierać organizacje pozarządowe, które ostatnio utworzyły Komisję Dialogu Społecznego ds. Partycypacji Obywatelskiej przy Prezydencie m. st. Warszawy.
Od początku swej pracy Komisja stawia na wzmocnienie partycypacji obywatelskiej w szczególności w zarządzaniu miastem z włączeniem do tego zadania wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych.
Wymagają tego przemiany dokonujące się współcześnie w społeczeństwie oraz w osiedlach miejskich.
System socjalny, więzi sąsiedzkie oraz opieka nad dziećmi i starszymi ludźmi, wszystko to wymaga nowego podejścia i nowej organizacji.
Przyjazne Obywatelom zarządzanie miastem - wspólnie z Obywatelami i dla Obywateli - to zarazem szansa dla przedsiębiorczych i pomoc dla słabszych.
Wiele cennych wzorców można uzyskać dzięki partnerstwo miast i wymianie doświadczeń, m.in. przy współpracy z Niemiecko-Polskim Stowarzyszeniem Mieszkalnictwa, Rozwoju Miast i Ekologii.

Pozwoliłoby to na szybsze wdrożenie wspomnianej strategii w Polsce i poprawy relacji władza - obywatel.
Sprzyjałoby to też zapewnieniu polskim Obywatelom ochrony prawnej na takim samym poziomie, jaki mają zapewniony obywatele innych państw Unii Europejskiej.

Mazowiecka Wspólnota Samorządowa może i chce odegrać w tym zakresie istotna rolę, gdyż ma nie tylko program, ale także fachowych ludzi do jego realizacji.

W programie dla Warszawy i Mazowsza Mazowieckiej i Wspólnoty Samorządowej uwzględniony jest całościowy plan rozwoju Warszawy i Mazowsza.
Ważny jest przy tym sposób realizacji tego planu, polegający na wprowadzeniu do urzędów oraz rad miast i gmin, a także do Sejmiku Województwa Mazowieckiego fachowców w dziedzinie rozwoju miast, których cechować będzie pasja społecznikowska oraz wrażliwość na sprawy mieszkańców, aby znikła niekompetencja i towarzysząca jej znieczulica urzędnicza.

Chodzi o zasadę jednego okienka bez przysłowiowego odsyłania „od Annasza do Kajfasza", w efekcie czego wychodzi się z urzędu nie tylko nie załatwionym, ale jeszcze w dodatku poniżonym arogancją urzędniczą. Trzeba jednocześnie promować i premiować tych urzędników, którzy postępują inaczej i czynią właściwy dla mieszkańców użytek ze swych kompetencji. Urzędnik to jest służba obywatelom a nie zawód.

Ludziom niezamożnym trzeba zapewnić bezpłatną pomoc prawną, tak jak to od dawna ma miejsce na Zachodzie. Każdy mieszkaniec musi być traktowany jako partner a nie jako petent i "zło konieczne".
Nieuniknione w stosunkach międzyludzkich konflikty trzeba załatwiać ugodowo, w drodze negocjacji.

Także tzw. prawo miejscowe uchwalane przez rady miast i gmin, w tym miasta stołecznego Warszawy winno być zreformowane, tak aby nie pogarszało ono sytuacji mieszkańców Warszawy.
Zasady gospodarowania mieszkaniowym zasobem miasta nie wykorzystują dla dobra obywateli wszystkich możliwości, jakie stwarza im ustawa o ochronie praw lokatora, ustawa o gospodarowaniu nieruchomościami i wiele innych ustaw.

Stawki czynszu powinny być obniżone, dzięki lepszemu zarządzaniu i wyeliminowaniu korupcji oraz marnotrawstwa. Często są one zawyżone z powodu niegospodarności zarządców oraz niewykorzystywaniu funduszy europejskich na rewitalizację.

Wiele nieprawidłowości w relacji urząd - obywatel można wyeliminować przez lepszą organizację pracy urzędów.
Nie może być takiej sytuacji, by mieszkańcy narażeni byli na uciążliwości dróg szybkiego ruchu. Miastu potrzebne są takie drogi, ale muszą one być usytuowane poza osiedlami mieszkaniowymi.
Konieczna jest - przy podejmowaniu jakichkolwiek decyzji dotyczących mieszkańców współpraca z mieszkańcami, jako najlepszymi ekspertami znającymi swoje potrzeby i bolączki.

II. Bezpieczeństwo Obywateli
W zarządzaniu miastem istotne znaczenie ma zapewnienie bezpieczeństwa Obywateli.
Bezpieczeństwo Obywateli to także zapobieganie przestępczości agresji, dzięki pracy wychowawczej.

Słusznie zwrócono uwagę, że dla zwiększenia bezpieczeństwa mieszkańców Warszawy i Mazowsza potrzebne są przede wszystkim działania na rzecz wczesnego zapobiegania przestępczości i agresji.
Agresja i przestępczość to obecnie zjawiska niemal powszechne. Nie można jednak ulegać złudzeniom, że jedynie rozbudowa aparatu ścigania i wymiaru sprawiedliwości oraz więziennictwa można te zjawiska znacznie ograniczyć.

Koszty takich działań są ogromne. Zamienić więc trzeba choć częściowo walkę i miecz na serce dla naszych dzieci ulicy.
Potrzebne jest zwłaszcza wsparcie i pomoc dla dzieci ulicy, których w samej Warszawie jest tysiące.
To tu często wykluwa się przestępczość agresja.
Mówi się o nich że, są to dzieci niczyje, dzieci biedy i ofiary domowej przemocy w rodzinie.
Wzorem miast zachodnich Europy należy wprowadzić do pracy z dziećmi i młodzieżą wychowawców i pedagogów, tzw. wychowawców ulicznych ( streetworkerów).
Należy w budżecie miasta przesunąć część środków przeznaczonych na zapewnienie bezpieczeństwa na wyżej wspomniany cel.
To rozwiązanie tańsze i bardziej humanitarne niż karanie późniejszych przestępców.
Konieczne jest przy współpracy z obywatelami i ich organizacjami przerwanie wielopokoleniowego łańcucha dziedziczonej niejako przestępczości w rodzinach patologicznych.
Pomoc i wsparcie władz miasta dla organizacji pozarządowych zajmujących się tym trudnym problemem jest niewystarczające.
Problemem jest brak wrażliwości i zrozumienia ze strony kolejnych władz Warszawy oraz radnych.
Dlatego teraz w kampanii wyborczej konieczne jest spowodowanie zmiany świadomości i skłonienie do większej wrażliwości.

III. Problemy osób niepełnosprawnych

Jest to kolejny ważny element strategii przyjaznego Obywatelom zarządzania miastem. Wskutek rozwoju cywilizacji mamy bowiem coraz więcej osób wymagających pomocy z powodu stanu zdrowia. Coraz więcej osób ulega wypadkom. Postęp medycyny ratuje życie dzieciom z wadami wrodzonymi.
Osoby te na stałe stają się osobami niepełnosprawnymi, wymagającymi wsparcia nas wszystkich, którym ich los nie jest obojętny.

W warunkach integracji europejskiej istnieją formy finansowego wspierania takich osób, aby mogły normalnie i maksymalnie samodzielnie funkcjonować w społeczeństwie.

W ramach rewitalizacji miast i osiedli mieszkaniowych należy dostosować do specyficznych potrzeb osób niepełnosprawnych zarówno mieszkania, jak i urządzenia wewnątrzosiedlowe i ogólnomiejskie.

Także w nowym budownictwie oraz komunikacji powinno się uwzględniać te potrzeby.
W Polsce w ogóle, a w Warszawie w szczególności mamy ogromne zaniedbania w tym zakresie, które mogą i powinny być w szybkim czasie nadrobione, dzięki umiejętnemu wykorzystaniu funduszy europejskich przeznaczonych specjalnie na ten cel.

W debacie obywatelskiej podkreśla się konieczność zapewnienia osobom niepełnosprawnym wszechstronnej pomocy. W strategii i rozwoju miasta musi być uwzględniona poprawa sytuacji osób niepełnosprawnych i pomoc socjalna.
Wszelkiego możliwego wsparcia trzeba udzielać także organizacjom pozarządowym, które mają ogromne zasługi w niesieniu pomocy charytatywnej osobom potrzebującym.
Przykładem może być Fundacji POMOCNA DŁOŃ, która wybudowała w Warszawie pierwsze prywatne centrum rehabilitacji osób niepełnosprawnych, stanowiące przykład budownictwa specjalistycznego uwzględniającego potrzeby osób niepełnosprawnych.

IV. Rola nauki w rozwoju miast

Jakie inicjatywy powinni podejmować uczeni i uczelnie wyższe i jak z nimi powinna korespondować polityka samorządów i Państwa dotycząca nauki i szkolnictwa wyższego.

W liście Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego Profesor Leny Kolarskiej-Bobińskiej skierowanym do społeczności akademickiej z okazji inauguracji roku akademickiego 2014/2015 podkreślono, że „Czas, w którym budowaliśmy naszą demokrację i społeczeństwo obywatelskie, był okresem realizowania aspiracji edukacyjnych Polaków oraz rozwoju szkolnictwa wyższego. Uczelnie po 1989 roku stały się jednym z filarów polskich przemian. Dziś zmieniająca się rzeczywistość na świecie, w Europie i w Polsce wymaga również zmian w uczelniach. Muszą one znaleźć odpowiedź na wyzwania, przed którymi stoimy .... Uczelnie muszą sprostać wyzwaniom - ale przede wszystkim stać się liderami rozwoju społecznego i gospodarczego Polski."

Studenci opuszczając mury uczelni nie mogą zasilać grona bezrobotnych. Dlatego konieczne jest wyposażenie studentów w umiejętności poszukiwane na rynku pracy.
Samorządy mogą i powinny w tym zakresie współpracować z nauką.

Wzrastające o ponad 10 proc. nakłady na naukę, a o 6 proc. na szkolnictwo wyższe, trzeba dobrze wykorzystać.

Partnerstwo miast powinno służyć także potrzebnemu umiędzynarodowieniu szkolnictwa wyższego, otwarciu się na zagranicznych studentów i wykładowców.

To wymaga od samorządów i uczelni stworzenia nowych form współpracy oraz nowej oferty studiów, w tym studiów podyplomowych, uruchamianych niejako na zamówienie praktyki, w tym samorządów lokalnych.

Z tymi wyzwaniami korespondują już podjęte i planowane nowe inicjatywy Uczelni Wyższych.

Warto podać niektóre przykłady inicjatyw Uczelni przodujących w rankingach na najlepsze Uczelnie w Polsce. I tak Katedra Prawa Rolnego Wydziału Prawa i Administracji UAM w Poznaniu ( Wydział ten zajmuje 2 miejsce w rankingu w 2014 r. ) przy współpracy z Uniwersytetem w Maceracie (Włochy), w dniach 18-20 września 2014 r. zorganizowała międzynarodową konferencję naukową - V dni polsko-włoskie zatytułowaną „Prawo rolne wobec wyzwań współczesności" pod patronatem honorowym Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz pod kierunkiem prof. zw. dr hab. R. Budzinowski.

Samorządy mogą i powinny wykorzystać dorobek konferencji dotyczący kwestii istotnych z punktu widzenia nowej perspektywy finansowej wspólnej polityki rolnej na lata 2014-2020, w szczególności wyzwań dla ustawodawcy i prawników w związku z nowymi zasadami przyznawania płatności bezpośrednich, zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego i bezpieczeństwa żywności oraz jakości produktów, jak również ochrony krajobrazu rolnego w kontekście gospodarki przestrzennej i nieruchomości rolnych.

Z kolei na Uczelni Łazarskiego Wydział Prawa i Administracji zorganizował w dniach 13 i 14 czerwca 2014 r. Międzynarodową Konferencję Naukową na temat: Związki zawodowe - stan obecny i perspektywy na przyszłość.

Przedstawiciele nauki z Polski i Europy zwrócili uwagę na potrzebę dialogu społecznego i partycypacji obywatelskiej, zwłaszcza w działaniach samorządu, co jest ważnym założeniem programowym Mazowieckiej Wspólnoty Samorządowej.

Także zorganizowana na Uczelni Łazarskiego Międzynarodowa Konferencja na temat: "Mieszkalnictwo w Polsce i w Unii Europejskiej", połączona z Jubileuszem 30-lecia POLSKO-NIEMIECKIEJ WSPÓŁPRACY PRAWNIKÓW która odbyła się 20 marca 2014 r. uwypukliła błędy Państwa i samorządu w polityce mieszkaniowej. Podkreśliła też brak umiejętności wykorzystania dla rozwoju miast i budownictwa społecznego spółdzielczości mieszkaniowej, wysoko cenionej w państwach Unii Europejskiej.

Szczególnej rangi wydarzeniami dla samorządu i samorządowców były Obywatelskie Kongresy Samorządowe, zorganizowane przez b. Prezesa Trybunału Konstytucyjnego sędziego Jerzego Stępnia, dyrektora Instytutu Przestrzeni Obywatelskiej i Polityki Społecznej Uczelni Łazarskiego oraz Kongresy Obywatelskie.

Kongresy te - przy udziale naukowców i praktyków samorządowców zidentyfikowały najważniejsze problemy samorządu terytorialnego oraz wskazały wiele propozycji ich rozwiązywania.

V. Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne

W debatach obywatelskich toczących się w czasie kampanii samorządowej , zwrócona także uwagę na trudności w stosowaniu przez miasta i gminy przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Wynika to z faktu, że przygotowanie i przyjęcie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego jest skomplikowane, a więc wymaga dużej fachowości.

A więc poprawa sytuacji jest możliwa. Jest to konieczne dla przezwyciężenia kryzysu w gospodarowaniu przestrzenią. Chaos przestrzenny i niekontrolowana urbanizacja powodują bowiem olbrzymie straty społeczne i gospodarcze.

Rosnące koszty funkcjonowania miast ponoszą głównie mieszkańcy i samorządy terytorialne. Przyczyną kryzysu gospodarki przestrzennej jest zarówno wadliwe prawo, jak i błędna polityka przestrzenna oraz błędy w stosowaniu przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. popełniane przez samorządy lokalne.

Owe błędy pogłębiają jeszcze bardziej kryzys gospodarki przestrzennej. Konieczna jest reforma całego systemu planowania przestrzennego, co jednak wymaga zmiany świadomości społecznej i społecznej akceptacji, czyli odpowiedniej kampanii informacyjnej, przy współpracy z mediami. W pierwszym rzędzie należałoby wzmocnić kompetencje gmin i lokalne planowanie przestrzenne gmin.

Do Studium należałoby wprowadzać wiążące ustalenia dotyczące zagospodarowania terenu i głównych zasady organizacji przestrzeni, oparte o ustawowo zdefiniowane kryteria.

Pomocne byłyby też motywujące rozwiązania podatkowe, w tym podatek od wartości niezabudowanych terenów budowlanych.

Trafny jest postulat uchwalenia Kodeksu Urbanistyczno-Budowlanego, który zapewni większą stabilność rozwiązań prawnych, chroniąc przed zbyt częstymi i nie do końca przemyślanymi nowelizacjami.

Warunkiem powodzenia reformy jest akcja informacyjna, wyjaśniająca korzyści z niej płynące oraz znaczenie prawidłowego zagospodarowania przestrzennego dla jakości życia mieszkańców.

Konieczne jest zwiększanie - dzięki współpracy z mediami - zainteresowania lokalnych społeczności, aby rozumiały i doceniały znaczenie jakości środowiska miejskiego.

VI. Komunikacja miejsca


Infrastruktura komunikacyjna i transportowa musi - w strategii przyjaznego Obywatelom zarządzania miastem - znaleźć się w centrum programów rozwoju miast.
. Wszak komunikacja miejska, zwłaszcza w tak dynamicznie rozwijającej się metropolii europejskiej, jaką jest Warszawa i miasta podwarszawskie (Grodzisk, Legionów, Nowy Dwór, Otwock, Piaseczno, Pruszków i Wołomin), to podstawowy problem, który rozwiązać powinny władze samorządowe.

Niestety dotąd niewiele w tym zakresie zrobiono, a problem ten stał się dla mieszkańców Mazowsza i Warszawiaków przysłowiowym węzłem gordyjskim, o czym debatowano na każdym z dziewięciu Kongresów Obywatelskich.

Rozwiązanie tego problemu powinno zająć centralne miejsce w programach rozwojowych Państwa i miast.
Wymaga to wprowadzenia do urzędów państwowych i samorządowych na wszystkich szczeblach fachowców, w tym specjalistów w dziedzinie inżynierii ruchu drogowego.
Chodzi przy tym o to, aby byli to jednocześnie społecznicy wrażliwi na sprawy mieszkańców miast, a więc aby stosowali przyjazną Obywatelom strategię zarządzania ta ważna dziedziną, jaka jest komunikacja.

Także w tej dziedzinie, jak i w odniesieniu do wszystkich innych bolączek Polaków musi przede wszystkim zniknąć - dotąd wszechobecna - znieczulica urzędnicza.

„Odkorkować „ ulice polskich miast i m. st. Warszawy można i trzeba przez konieczną rozbudowę linii metra i jego przedłużenie do miast podwarszawskich, takich jak Piaseczno, czy Konstancin Jeziorna.

Przyspieszyć trzeba budowę, mostów, obwodnic, miejsc parkingowych na obrzeżach miasta, ale także przez zastosować nowoczesną i sprawdzoną w innych Państwach Unii Europejskiej inżynierię ruchu drogowego.
Mamy więc z jednej strony ogromne potrzeby mieszkańców miast, zwłaszcza takich aglomeracji, jak Warszawa, z drugiej natomiast strony mamy do czynienia z marnotrawieniem energii ludzkiej i Funduszy Europejskich, które powinny służyć poprawie warunków życia polskich Obywateli.

Nie dochodziłoby do tak katastrofalnego stanu komunikacji, jak i innych miejskich urządzeń, gdyby istniało zrozumienie władz, że funkcje w urzędach to nie synekury lecz służba obywatelom.

Wiele nieprawidłowości można wyeliminować przez lepszą organizację pracy urzędów i zatrudnianie fachowców, a nie tylko partyjnych kolegów, na co także zwracano uwagę w debacie obywatelskiej. .

Mieszkańców Mazowsza i Warszawy nie można skazywać na uciążliwości związane z rozbudową dróg szybkiego ruchu. Miastu potrzebne są takie drogi, ale muszą one być usytuowane poza osiedlami mieszkaniowymi.

Konieczna jest - przy podejmowaniu decyzji dotyczących mieszkańców - współpraca z mieszkańcami, jako najlepszymi ekspertami, znającymi swoje potrzeby i bolączki.

Warszawa i miasta województwa mazowieckiego mogą i powinny odgrywać ważną rolę w projektach europejskich, które powinny być siłą napędową rozwoju miast polskich.

Niezbędnym ku temu warunkiem jest poprawa stanu komunikacji miejskiej, przy wykorzystaniu (a nie marnowaniu) przeznaczonych na ten cel funduszy unijnych.

VII. Rewitalizacja miast i osiedli
Rewitalizacja miast i osiedli Warszawy i Mazowsza to kolejny ważny problem podniesiony w obywatelskich debatach.
Zapewnienie dobrych warunki życia w mieście to także szczególnie ważny cel przyjaznej obywatelom strategii zarządzania miastem.
Także Unia Europejska zajmuje się intensywnie tym problemem, stwarzając podstawy finansowe dla poprawy sytuacji mieszkańców miast.
W Polsce mamy szczególnie wiele miast z nierozwiązanymi problemami ich mieszkańców. Budynki znajdują się w złym stanie technicznym, a nawet popadają w ruinę i stwarzając zagrożenie dla nas, naszych dzieci i rodzin.
Brakuje wolnych przestrzeni, służących wypoczynkowi. Nadal duża jest liczba osób bezrobotnych. Nasila się problem narkomanii, a ludzie starsi i niepełnosprawni pozbawieni są opieki.
Wzrastają koszty utrzymania mieszkań w związku z dużym zużyciem energii.
A to są właśnie kryteria, które decydują o przeznaczeniu Funduszy Europejskich na rewitalizację miast.
W innych krajach europejskich zrealizowano wiele takich projektów z Funduszy Unijnych. Unia Europejska popiera projekty rewitalizacji całych osiedli, projekty socjalne oraz projekty, które pomagają w wyjściu z bezrobocia i bezdomności, dzięki poprawie kwalifikacji zawodowych.
Dzięki takiej strategii przyjaznego Obywatelom zarządzania miastem w innych państwach wyniki są dostrzegalne gołym okiem.
Poprawiają się warunki życia ludzi w miastach.
Polska także powinna w szerszym zakresie przeznaczać środki stawiane nam do dyspozycji przez Unię Europejską, aby poprawić sytuację ludzi w miastach.
Warszawa i Mazowsze może i powinno być wzorcem dobrej roboty w tym zakresie i realizować projekty rewitalizacji wspólnie mieszkańcami i dla dobra mieszkańców.
Konieczny jest więc społeczny, obywatelski monitoring prawidłowego zagospodarowania na wspomniane cele Funduszy Europejskich, aby służyły one rzeczywiście rozwojowi rozwoju miast i osiedli mieszkaniowych.

VIII. GOSPODAROWANIA MIESZKANIOWYM ZASOBEM GMINY W BLISKIM KONTAKCIE Z MIESZKAŃCAMI

To kolejna dziedzina działalności z samorządu, co do której niezbędne jest wdrażanie europejskiej strategii przyjaznego Obywatelom zarządzania miastem i osiedlami mieszkaniowymi.
Przypomniano w debacie zadania samorządu terytorialnego w okresie związanym z dokonywaniem wdrożenia przepisów ustawy o własności lokali.
To był okres niezwykle ciekawy i stresujący, gdyż wszystko było nowe i skomplikowane, a jednocześnie pilne do przeprowadzenia. Transformacja ustrojowa dokonywała się bowiem w szerokim zakresie na odcinku mieszkalnictwa.
Brak wdrożenia wspomnianej strategii powodował zagubienie w Goszczu nagłych przemian mieszkańców osiedli komunalnych, którzy stawali się w wyniku transformacji ustrojowej właścicielami mieszkań, zajmowanych wcześniej na podstawie stosunku najmu.
Jako lokatorzy mieli tzw. ulgowe czynsze nie dostosowane do rzeczywistych kosztów utrzymania nieruchomości, gdyż ich czynsze pokrywały tylko część tych kosztów. Powodowało to dewastację gminnych zasobów mieszkaniowych z powodu braku wystarczających środków na remonty.
Jako właściciele nagle stanęli przed faktem ponoszenia całości kosztów utrzymania lokali i budynków, w dodatku znajdujących się w złym stanie technicznym.
Przekraczało to często ich możliwości finansowe, jako ludzi w podeszłym wieku rencistów i emerytów.
Na szczęście zaangażowani i świadomi tych trudności radni nie uchylali się od spotkań z mieszkańcami, na których był im wyjaśniany ich nowy status prawny i uświadomienie, że każda zainwestowana złotówka podniesie wartość rynkową każdego mieszkania.
Trzeba było im też wyjaśnić, że na wartość mieszkania wpływa nie tylko stan samego mieszkania, ale całego budynku (ocieplenie, klatki schodowe, elewacja, dachy, instalacje) oraz otoczenia.

Reforma polegała także na zmianie systemu zarządzania nieruchomościami i powołaniu nowego zawodu zarządcy nieruchomości. Także tu samorządy stanęły przed dużymi wyzwaniami wymagającymi nowych form zarządzania zasobami komunalnymi.
Zarówno wówczas, jak i obecnie Obywatele nie powinni być zaskakiwani zmianami, które nie były wcześniej z nimi konsultowane.
Mieszkańcy i zarządcy borykają się z wieloma trudnościami i nie mogą w urzędach uzyskać kompetentnej pomocy.
Wiele spraw należałoby załatwiać ugodowo i nie występować przeciwko mieszkańcom do sadu, gdyż np., zapobieganie bezdomności jest tańsze niż działania, które samorządy musza podejmować, aby ze stanu bezdomności wyprowadzać.
Poza tym w Warszawie wielkim problemem jest brak dobrych podstaw prawnych określających zasady wynajmowania mieszkań komunalnych oraz brak reprywatyzacji przeprowadzonej przy uwzględnieni interesów dawnych właścicieli, jak i obecnych najemców. Zadanie to zostało w sposób należyty rozwiązane przez prawo miejscowe ustanowione przez Rade Gminy Bielany, lecz nie zostało ono upowszechniona na całą Warszawę.
Także sędziowie nie mają pomocy szkoleniowej, aby mogli sprawnie i jednolicie rozstrzygać skomplikowane sprawy wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych.
Sprawy takie ciągną się latami i też są źródłem utrudniających życie antagonizmów.
Należałoby ponadto sędziów przygotować lepiej także ugodowego załatwienia tego typu sporów.
Podkreślano, że w Polsce przydały by się wyspecjalizowane sądy mieszkaniowe , jakie działają w Niemczech. Poza tym brakuje fachowców od mieszkalnictwa, co jest wielkim problemem na wszystkich szczeblach władzy , która nie wie co począć, aby poprawić niezadawalającą sytuację mieszkaniową rodzin.
IX. Współpraca samorządu ze spółdzielniami mieszkaniowymi

Nabrzmiały problem mieszkaniowy dałoby się lepiej rozwiązać, gdyby samorządy podjęły właściwą współpracę ze spółdzielniami mieszkaniowymi.
Także w tej dziedzinie negatywne skutki wywołuje fakt, że nie znajduje zastosowania strategia przyjaznego Obywatelom zarządzania miastem.

Także Obywatelski Kongres Samorządowy zorganizowany w b.r. na Uczelni Łazarskiego (w panelu poświęconym współpracy samorządu ze spółdzielniami) udowodnił, że na tym polu jest nadal wiele do zrobienia.

Polskie spółdzielnie, a spółdzielnie warszawskie w szczególności są efektywnymi i odnoszącymi sukcesy przedsiębiorstwami.

One zapewniają zarządzanie znaczną części± zasobów mieszkaniowych, troszcząc się o rewitalizację osiedli mieszkaniowych. Osiągnięcia polskich spółdzielni nie są niestety uznawane przez polityków. Nie są one także akceptowane, jako podmioty gospodarcze. Także ich wpływ na ustawodawstwo jest ograniczony. Ciągle zmieniane są przepisy prawa spółdzielczego.

Niektóre partie polityczne prowadzą nawet kampanię przeciwko spółdzielczości, bezpodstawnie uznając spółdzielnie za relikt socjalizmu. Pojawiają się nawet próby, by doprowadzić do zlikwidowania spółdzielni.
Z tego względu nie jest dostrzegana ich siła ekonomiczna, która może i powinna być odpowiednio wykorzystana dla rozwoju polskich miast.
Postulaty spółdzielni i ich członków mogą i powinny znaleźć się w orbicie zainteresować instytucji samorządowych.
Spółdzielnie i ich członkowie stanowią bowiem niedostatecznie wykorzystany potencjał, a zatem konieczne jest podjęcie działań na rzecz lepszego niż dotychczas zrozumienia idei spółdzielczości oraz tego co niesie z sobą ta ceniona w Unii Europejskiej i na świecie forma inicjatyw gospodarczych dużej grupy obywateli.

Takie żądanie nie może być wykonane tylko przez poszczególne Spółdzielnie, lecz potrzebna jest skoncentrowane i skoordynowane działanie na rzecz podniesienia rangi spółdzielczości na arenie politycznej.
Działania na rzecz promowania polskiej spółdzielczości powinny być wspierane przez poszczególne spółdzielnie.
Samorządy i warszawskie środowiska skupione w spółdzielniach i wielu organizacjach powinny zainicjować te działania, które będą promieniować na całą Polskę, aby wspólnie ze spółdzielniami w poszczególnych regionach Polski zbudować i wzmocnić pozycję spółdzielczości.
Spółdzielczość może i powinna być gospodarczym partnerem dla administracji rządowej i samorządowej i partycypować w funduszach europejskich.
W Polsce trzeba docenić - tak jak to ma miejsce w Unii Europejskiej - rolę spółdzielni, jako równoprawnych podmiotów gospodarczych, odpowiednio do znanej na świecie prawidłowości, że im więcej spółdzielczych form gospodarowania, tym większy rozwój gospodarczy państw.

Jest to ważna forma, w której z udziałem mieszkańców można zarówno budować nowe mieszkania, jak i rewitalizować i odnawiać istniejący zasób mieszkaniowy i poprawiać warunki życia ludzi w mieście.
Trzeba też widzieć że jest to forma zapewniania miejsc pracy m.in. dla rzemieślników i pracowników budowlanych, a tym samym zmniejszania bezrobocia.
Spółdzielczość stanowi też formę solidarnej pomocy i zapobiegania społecznemu wykluczeniu ludzi starszych lub niepełnosprawnych,
Jest to zatem niezastąpiony instrument polityki zapewniającej bezpieczeństwo rencistom i ludziom w wieku emerytalnym.

Spółdzielcy, działając wspólnie z ekspertami mogą i powinni odegrać dominującą rolę w wychodzeniu Polski z kryzysu gospodarczego i mieszkaniowego.
Działają bowiem na rzecz mieszkańców, a nie spekulantów, którzy wywołują kryzysy gospodarcze.
IX. Samorząd, gospodarka i miejsca pracy
W debacie zaproponowano w tej ważnej dziedzinie wprowadzenie SAMORZĄDOWEGO PATRONATU GOSPODARCZEGO, mającego na celu w szczególności zapewnienie nowych zasad obsługi administracyjnej małych podmiotów gospodarczych i ochrony przed kreowaniem bankructw i przejmowaniem majątku małych firm „za grosze";.
Za ważny element rozwoju miast i gospodarki uznano partnerstwo publiczno-prywatne oraz Fundusz Ochrony Małych Inwestycji.( por. Janusz Ściskalski: Strategia dla Mazowsza blog na www..mws.org.pl).
Konieczne jest także w tej dziedzinie wdrożenie strategii przyjaznego zarządzania miastem i przyjaznego traktowania podmiotów gospodarczych przez zastosowanie zasady jednego okienka oraz zmiany i życzliwej wykładni przepisów podatkowych.
Mazowsze i miasto Warszawa znajduje się w fazie przemian dotyczących rozwoju gospodarczego. Mieszkańcy widzą i przeżywają te zmiany. Nie zawsze jednak są włączeni do aktywnego uczestnictwa w tych procesach. Część obywateli jest wykluczonych z partycypacji w wynikach rozwoju gospodarczego.

Potrzebujemy więc polityki samorządów, która pozwoli włączyć ludzi do tego procesu, a to jeszcze bardziej będzie służyło rozwojowi naszych miast.
Wydarzenia, jakich jesteśmy świadkami wywołują zaniepokojenie obywateli. Dlatego strategia przyjaznego Obywatelom zarządzania miastem jest potrzebna dla zapewnienia aktywnego uczestnictwa obywateli, aby wszyscy ludzie mieli udział w gospodarczym rozwoju i sukcesach.
Potrzebna jest zatem dobra polityka rozwoju gospodarki i rozwoju miast uwzględniająca udział mieszkańców. Uczestnictwo mieszkańców wzmacnia miasto, powoduje że identyfikujemy się z koncepcją rozwoju miasta i wzmacniamy sukces gospodarczy a jednocześnie niwelujemy społeczne napięcia.

Dotychczasowa polityka nie jest w stanie tego osiągnąć. Przedstawiciele partii politycznych nie są w stanie pójść drogą, jakiej potrzebuje polityka miejska. W debacie domagano się innej polityki dla mieszkańców Warszawy i Mazowsza.
Dlatego potrzebni są radni, którzy postawią do dyspozycji mieszkańców doświadczenia i umiejętności znane z wielu form ich dotychczasowej aktywności, w tym prawnicy czynnie uczestniczący w tworzeniu i wdrażaniu w życie ważnych dla ludzi regulacji prawnych.

Do tego celu potrzebni są radni którzy nie będą obciążeni balastem dotychczasowej błędnej i złej polityki, kandydaci, którym można ufać

Warszawa potrzebuje także Prezydenta, który będzie zarządzał miastem razem z Obywatelami i dla Obywateli, mając bogate doświadczenia w pracy związanej z zarządzaniem miastem i funkcjonowaniem urzędów miejskich.
To czyni kandydaturę Piotra Guziała na Prezydenta Warszawy szczególnie ważną dla wyborców. Jest on bowiem kandydatem o wysokich kompetencjach a jednocześnie jest wolny od presji partyjnych sporów i uwikłań, a więc może służyć obywatelom i miastu.
Kluczowe znaczenie dla przedsiębiorców ma możliwość uzyskiwania szybkich decyzji dotyczących pozwoleń na budowę.
Postuluje się także przyspieszenie procesu uchwalania planów zagospodarowania przestrzennego w gminach. Brak tych planów stwarza ogromne bariery inwestycyjne i prowadzi wprost do korupcji w samorządach lokalnych.
Konieczne jest uproszczenie procedur i warunków tworzenia planów przestrzennego zagospodarowania jednostek samorządowych w celu obniżenia kosztów ich tworzenia (por. Katarzyna Chełchowska, blog na www.mws.org.pl).

Konieczna jest też ochrona środowiska poprzez wspieranie ekologicznej utylizacji odpadów komunalnych, aby nie miały miejsca uciążliwości takie, jakie mają miejsce na Bielanach i w innych dzielnicach Warszawskich.

X. Kultura i sztuka w pracach samorządu terytorialnego
________________________________________

Warszawa, Mazowsze i Polska ma bogatą tradycję w dziedzinie kultury i sztuki promieniującą na całą Europę i świat.

Europejska strategia zarządzania miastem, którą należy wdrożyć także w dziedzinie kultury i sztuki powinna być oparta na współpracy z twórcami współczesnej kultury we wszystkich jej dziedzinach.

Także media prasa, radio i telewizję mogą i powinny być ważnymi sojusznikami w rozwoju Mazowsza i miasta Warszawy oraz kultury.

Współcześni pisarze, poeci, twórcy filmowi, dziennikarze nieustannie utrwalają piękno Warszawy i Mazowsza.

Trzeba tu pamiętać o ważnej roli szkolnictwa artystycznego, a zarazem o przestrodze Witolda Gombrowicza: "Nie ma to jak szkoła gdy chodzi o wdrożenie uwielbienia dla wszelkich geniuszów."

Dzielnicom Warszawy, w tym dzielnicy Bielany, trzeba przywrócić dawną rolę kulturową, jako miejsca rekreacji i kulturalnej rozrywki dla mieszkańców Warszawy, by nie była - jak teraz - pustynią kulturalną.

XI. Ochrona zdrowia

Mazowsze i miasto stołeczne Warszawa, jako dynamicznie rozwijająca się metropolia powinna stwarzać i stwarza wszystkim szanse.
Jednocześnie stwarza to coraz więcej zagrożeń dla życia i zdrowia mieszkańców, wskutek uciążliwości związanych z ruchem komunikacyjnym, hałasem i zanieczyszczeniem środowiska.

Służba zdrowia nie zawsze nadąża za potrzebami w zakresie leczenia chorób, związanych z wspomnianymi uciążliwościami.

Konieczne jest z jednej strony podjęcie działań w kierunku wyeliminowania tych szkodliwych dla zdrowia czynników życia w mieście, a jednocześnie usprawnienie opieki medycznej, a zwłaszcza zapewnienie szybszego dostępu do specjalistów.

Znacznie większy niż dotąd nacisk położyć należy na profilaktykę zdrowotną, w szczególności na zapobieganie wielu chorobom cywilizacyjnym dzięki odkryciom naukowym m.in. w dziedzinie endokrynologii.

Wzmóc trzeba opiekę zdrowotną nad osobami starszymi oraz małymi dziećmi.

Służbie zdrowia należy zapewnić warunki do prawidłowego wykonywania tego zawodu dla dobra pacjentów.

Usprawnieniu służby zdrowia winna służyć także strategia przyjaznego Obywatelom zarządzania miastami - wspólnie z Obywatelami i na rzecz Obywateli.
XII. Sport i urządzenia sportowe
W debacie podniesiono, że sport i urządzenia sportowe nie są w wystarczającym stopniu rozwijane, choć sport jest ważnym elementem naszego życiowego komfortu oraz zachowania zdrowia i sprawności.

Urządzenia sportowe są często zamknięte, choć na nich można byłoby zapewnić dzieciom i dorosłym efektywne i bezpieczne spędzanie czasu.
Konieczne jest zarówno budowanie nowych tego typu urządzeń, jak lepsze wykorzystywanie istniejących placów i boisk oraz innych urządzeń sportowych.
Trzeba udostępniać te urządzenia także po zamknięciu szkoły i wieczorem, aby mogły być wykorzystywane w czasie kiedy dzieci, młodzież i dorośli mają wolny czas. Do realizacji tego zadania trzeba włączyć lokalne organizacje społeczne, aby sprostać wyzwaniom, zarówno w zakresie infrastruktury, jak w zakresie zmiany postaw w odniesieniu do służącego zdrowiu uprawiania sportu i propagowania form czynnego wypoczynku.
Jest to też istotny element profilaktyki zdrowotnej.
Także ten problem może być skutecznie rozwiązany dzięki wdrożeniu przyjaznej obywatelom strategii zarządzania miastami, która pozwoli aby wspólnie z Obywatelami i dla Obywateli podejmować inicjatywy na rzecz urządzania i rewitalizacji terenów sportowych, które będą służyły dzieciom, młodzieży i dorosłym.

XIII. Wspieranie rodziny

Wspieranie rodziny, to jeden z najważniejszych i najczęściej poruszany w debatach obywatelskich temat, który może i powinien być rozwiązany dzięki wdrożeniu strategii przyjaznego obywatelom zarządzania miastami - - wspólnie z Obywatelami i dla Obywateli.
Powinno być w ocenie MWS najważniejszym kryterium oceny działań administracji samorządowej.

Rodziny powinny być głównym beneficjentem działań administracji samorządowej.

Trzeba zatem jak najszybciej skończyć ze wszystkimi praktykami, które polegają na tym, że administracja samorządowa i przedsiębiorstwa samorządowe (komunalne) maksymalizują swoje przychody i zyski kosztem poziomu życia rodzin.
Oszczędności należy poszukiwać poprzez zastosowanie nowoczesnych technologii i efektywnego zarządzania, co spowoduje obniżkę kosztów energii elektrycznej, ciepła, wody, gazu, zagospodarowania odpadów, a tym samym obniżkę czynszów, opłat za użytkowanie wieczyste i podatku od nieruchomości.

To może znacząco poprawić poziom życia wielu rodzin, w szczególności tych mniej zamożnych, dla których te opłaty to szczególne obciążenie.

W trosce o dobro rodziny samorząd rozwijać budownictwo mieszkaniowe, jako że jest to podstawowy element ludzkiego poczucia bezpieczeństwa.

>>>>>>>>

Wszystkie zatem wyżej zasygnalizowane problemy miast i mieszkańców wymagają zwiększenia zakresu dialogu społecznego i partycypacji obywatelskiej, co wymaga wdrożenia europejskiej strategii przyjaznego Obywatelem zarządzania miastem - wspólnie z Obywatelami i dla Obywateli.

Strategia ta musi być wdrażana przez wszystkie jednostki organizacyjne Urzędów i nie zapewnią tego działające w oderwaniu od nich urzędy ds. Komunikacji z Obywatelami, jak to ma miejsce obecnie.

 

dr Krystyna Krzekotowska
Wykładowca Uczelni Łazarskiego
Wiceprzewodnicząca Komisji Dialogu Społecznego ds. Partycypacji Obywatelskiej przy Prezydencie m. st. Warszawy
Kandydatka na radną Sejmiku Województwa Mazowieckiego
Mazowieckiej Wspólnoty Samorządowej
Lista !0, miejsce 7 w okręgu 2 (Warszawa-Bielany, Żoliborz, Bemowo, Włochy, Ursus, Wola i Ochota)